Günümüzde her ne kadar bir çok işlem artık Photoshop ve benzeri yazılımlar ile yapılabiliyor olsada bazı fotoğraf filtreleri olmazsa olmaz denebilecek değerlerini korumaya devam ediyorlar. Kötü üretilmiş bir fotoğrafı harika bir fotoğrafa dönüştürmek çoğunlukla mümkün olmaz. Bu nedenle fotoğraf filtreleri ve kullanımı hakkında bilgi sahibi olmak gerekir.
Fotoğrafçılıkta temelde 4 tip filtre kullanılır. Bunlar UV, Polarize, ND ve Renk filtreleridir. Renk filtreleri artık neredeyse tamamen kullanımdan kalkmış durumda denebilir. Çünkü hem siyah-beyaz fotoğrafta hem de renkli fotoğrafta bu işlemi istediğimiz tüm tonlarda fotoğraf yazılımları ile yapmak mümkün. Ancak diğer üç filtre türü özellikle doğa ve manzara çekimlerindeki kritik önemini koruyorlar.
UV Filtre
UV filtreler güneş ışınlarından gelen Ultraviole ışınları engelleyerek daha doygun renkler elde etmeye yardımcı olur. Ayrıca en çok lensleri kurumak için kullanırlar. Fotoğrafa gözle görülür ciddi bir etkisi bulunmadığı için olası çarpmalarda lensin ön camını kurumak için sıklıkla UV filtreler kullanılır. Ne de olsa filtre ile lenslerin fiyatları kıyaslanamaz bile…
Diğer taraftan UV filtreler fazladan bir cam olduğu için görüntü kalitesinde kayıp yaşanmasına neden olur. Yeni başlayanlar için bu pek fark edilmese de fotoğrafta biraz ilerleyenler bu olumsuzluktan rahatsız olacaklardır. Ayrıca çok ucuz UV filtrelerden de uzak durmak gerekir. Çünkü bunlar görüntü kalitesini çok daha fazla olumsuz yönde etkileyecektir.
Peki o zaman UV filtre kullanalım mı diye sorabilirsiniz… Ben kullanmıyorum. Lensi korumak için daha ziyade parasoleyden yararlanıyorum 🙂
Polarize Filtre
Polarize filtre yansımaları ortadan kaldıran faydalı bir filtre türüdür. Aynı zamanda güneşe göre doğru konumlandırıldığında gökyüzünü daha koyu renkte fotoğraflamayı mümkün kılar. Circular Polarize filtrelerde en önde dönen bir halka bulunur. Bu halkayı çevirdiğinizde yansımayı ne kadar gidereceğinizi ve gökyüzünü hangi koyulukta fotoğraflayacağınızı ayarlayabilirsiniz.
Polarize filtreler eğer kaliteli olmaz ise köşelerde kararmaya neden olmanın yanında anlamsız renk sapmalarına ve nois oluşumuna da sebep olurlar. Bu nedenle kaliteli ve cam olan filtreleri tercih etmek gerekir. B&W ve Hoya markalar bu noktada en iyilerdendir. Polarize filtreler yaklaşık olarak 1 stop ışık kaybına sebep olurlar.
ND – Neutral Density Filtreler
Doğal yoğunluk filtreleri olarak Türkçeye çevirebileceğimiz ND filtreler temelde pozlamayı kontrol etmek için kullanılır. Gri renkli oldukları için fotoğrafın rengine etki etmezler. Sadece objektife girecek ışığın şiddetini kontrol ederler. Bu nedenle farklı numaralarda üretilirler.
Bunlar;
2x – 1 f stop
4x – 2 f stop
8x – 3 f stop
16x – 4 f stop
32x…
64x – 6 f stop
…
1024x – 10 f stop şeklinde yazılabilir.
Her bir 2x faktörü ile 1 stop daha fazla pozlamak gerektiğini anlayabiliriz. Yani ND filtre ile daha uzun pozlamalar elde edilebilir. ND filtreler doğa ve manzara fotoğrafçılarının olmazsa olmaz araçlarındandır.
ND Filtreler Nerelerde Kullanılır?
1- Gündüz vakti uzun pozlama yapmak
2- Hareketi göstermek
3- Doygun renkler elde etmek
4- Kar manzarası çekmek
5- Video çekmek
başlıca kullanım alanlarıdır.
Şelale veya akarsu fotoğrafı çekerken özellikle suyun etkisini arttırmak için uzun pozlama gerekir. Ancak gündüz vakti ışık da varsa lensin diyafram değerini f/32 ye bile getirseniz gereken uzun pozlama değerini elde edemezsiniz. Bu durumda ND filtreler imdada koşarlar. Bunun gibi uzun pozlama gereken durumlarda ND filtre kullanmak gerekir.
Manzara çekimlerinde daha doygun ve detaylı renk elde etmek için de ND filtre etkili bir avantaj sağlar. Bunu karartılmış veya film takılı araba camınızdan etrafınızı nasıl gördüğünüz ile rahatlıkla anlamlandırabilirsiniz.
Kar da fotoğraf çekmek için yine ND filtreler çok etkin kullanılır. Kardan yansıyan ışık açık havalarda bazen o kadar şiddetli olur ki düzgün pozlamak oldukça zorlaşır ve ND filtreler yardımcımız olurlar.
Geçişli Gradyant ND Filtreler
ND filtrelerin bir başka türüde geçişli olanlarıdır. Bunların yarısı şeffaf diğer yarısı ise gri renkli bir yapıdadır. Bu sayede özellikle ormanlık alanlar gibi gökyüzü ile zemin arasındaki ışık farkının çok fazla olduğu durumlarda pozlama dengesi sağlarlar. Gri olan kısmı gökyüzüne doğru ayarladığımızda, gökyüzünden gelen ışığı azaltacağı için ormanın derinlikleri ile dengeli bir pozlama elde edilmiş olur.
ND Filtre Modelleri
Her bir lens çapına göre ND filtre almak oldukça maliyetli olacağı açıktır. Ayrıca bu kadar filtreyi yanınızda taşımak da ayrı bir sorun. Bu nedenle bir kaç farklı lens kullanıyorsanız ve farklı filtre çaplarına ihtiyaç duyacaksanız en uygun seçim dikdörtgen biçimli set halinde satılan filtrelerden almaktır. Lee markası kaliteli cam sunarken Cokin markası daha ekonomik plastik malzeme sunmaktadır. Bu sayede 105mm ye kadar tüm lenslerinizde bu seti rahatlıkla kullanabilirsiniz. Ayrıca bu setlerin bir diğer avantajı da duruma göre tek seferde 3 adete kadar filtreyi aynı anda kullanabilmenize olanak sağlamasıdır. Işık kaybınız olsa da sonuçlar bazen şaşırtıcı olabilir.
Video da ND Filtre Kullanımı
DSLR gövdeler ile video çekimi söz konusu olduğunda ND filtreler neredeyse bir zorunluluktur. Çünkü eğer özellikle bir etki oluşturmak istemiyorsak doğru enstantane değerleri 1/50 ile 1/100 arasında olmalıdır.
Bu nedenle gün ışığında diyaframı aşırı kısmadan 1/50sn enstantane değerine inebilmek için ND filtre kullanmak gerekir. Videolar için özel olarak üretilen ayarlanabilir dairesel ND filtreler olsa da bunlarda görüntüde kalite kaybı çok fazla olduğundan pek tercih edilmezler. Onun yerine ND4 ve ND8 gibi iki farklı filtreyi çantada bulundurmak daha uygun olacaktır. Diğer taraftan yukarıda bahsi geçen kare filtre setler de yine videoda kullanılabilir.
Büyük tele objektif kullanan fotoğrafçılar için ise daha ekonomik çözüm bulunuyor. 500mm, 600mm gibi objektiflerin ön lensleri çok büyük olduğu için normal bir filtre kullanımı mümkün değildir. Bu nedenle bu objektiflerin arka kısmında 52mm çaplı filtre takma bölümü bulunur. Dolayısıyla 52mm çaplı bir ND filtre ile -ki bu oldukça ekonomiktir- daha doğru enstantane değerlerinde yaban hayvanlarının videosu çekilebilir.
Başka bir yazıda görüşmek üzere… Sağlıkla kalın…
Comments